Harelbeke

Wellicht omdat de vorm van acht verschillende perspectieven in The Slap goed gekozen was, of omdat deze internationale bestseller gaat over de gevolgen van een opvoedkundige tik aan de kleuter van een ander, keken velen er overheen of vergoelijkten dat het boek stilistisch niets voorstelde. Sommige recensenten uitten wel hun zorg, maar de kritische stukken waren op een hand te tellen.

Orkestratie noemde de Tilburgse hoogleraar Hugo Verdaasdonk dat: als een aantal gezaghebbende recensenten van een aantal gezaghebbende kranten of tijdschriften prijzen en loven, volgt de rest vanzelf en is een hype geboren. Een mechanisme dat je tegenwoordig wel vaker in werking ziet, waardoor 'klassiekers' en vergeten boeken opeens met veel hosanna's uit de kast worden getrokken. Het is een retrotrend in de literatuur. Maar als je kritisch kijkt, merk je dat er veel betere boeken worden geschreven.

Arjen Fortuin beweerde onlangs in NRC Handelsblad dat een recensent zich onderscheidt door zijn onafhankelijke, niet door hypes of mediabudgetten ingegeven tegendraadse mening. Welnu, die handschoen pak ik op.

Barracuda is het verhaal over een zoon van een pornoster die op een chique highschool terechtkomt zodat hij wedstrijdzwemmer kan worden. Zijn mantra om de pesterijen en het dedain de baas te kunnen is een slap verweer: ik ben beter dan de rest. Uiteraard, heel moralistisch, leert hij zijn lesje nog wel als hij opgaat voor de Olympische Spelen in Sydney (inmiddels met bijnaam Barracuda). Sprenkel hier een homosausje overheen (oef, wat doet Michael Cunningham dit veel beter), waarbij de vriend een Schot is die met afgrijzen naar de Australische moraal kijkt zodat het beeld van de relaxte, liberale Aussie verdampt, en je bent klaar met deze roman.

Onbeholpen

De inhoud doet er niet toe: ieder onderwerp leent zich voor een goed boek, het zijn de stijl en de structuur die het boven zichzelf uit moeten tillen. En Tsiolkas plempt zijn zinnen onbeholpen neer. Ongekunsteld, vol met clichés en zo rechttoe rechtaan, zo onvolgroeid en onoverdacht of te makkelijk (al die watermetaforen), dat mijn tenen krom gaan staan, om er ook maar eens een cliché tegenaan te gooien.

Wilt u lezen over de verbetenheid waarmee een mens zijn doel nastreeft en hoe hij daarbij mislukt? Lees dan het zo verfijnde, intellectueel uitdagende, genuanceerde en stilistisch briljante boek De vlammende wereld van Siri Hustvedt. Als Barracuda een literair hoogstaande prijs krijgt toegekend, eet ik mijn hoed op, maar voor De vlammende wereld steek ik mijn hand in het vuur.

Christos Tsiolkas, Barracuda, Ambo Anthos, 394 p., 21,99 euro.

Vertaling: Tjadine Stheeman en Onno Voorhoeve.

FLEUR SPEET ■

Verberg tekst

De Australische arbeiderszoon Danny Kelly is een zwemtalent. Hij krijgt een beurs op een particuliere school, wordt jeugdkampioen en droomt al van de Olympische Spelen. Hij is zeer fanatiek en ambitieus - wat hem op school diverse bijnamen oplevert, onder andere die van een roofvis. Na een verloren wedstrijd komt zijn leven echter in een neerwaartse spiraal; hij voelt zich mislukt, worstelt met zijn seksuele geaardheid, stopt met zwemmen en pleegt een geweldsmisdrijf. Pas na de gevangenisstraf vindt hij zijn plaats in het leven en in zijn familie. Uitvoerig geschreven roman over thema's als faalangst, sportverdwazing, homoseksualiteit, familierelaties. De roman leest vlot en bevat twee verhaallijnen met wisselend vertelperspectief, maar is soms ook melodramatisch. Goede karaktertekening. Enkele seksuele scènes worden expliciet beschreven. De Australische auteur (1965) werd internationaal bekend door de roman 'De klap'*. Kleine druk.