Ditte Merle schrijft al jaren boeken waarin ze op verhalende, grappige én geëngageerde wijze informeert over de eigenaardigheden van alle mogelijke soorten dieren. In 2010 kreeg ze De Gouden Uil Jeugdliteratuur voor Wild verliefd, over de voortplanting en het seksleven van dieren. Met de eerste uitgave van IJsberen en andere draaikonten in de dierentuin had ze een jaar na de verschijning ook al succes; het werd in 1998 bekroond met een Vlag en Wimpel. Dit is een herziene uitgave, met geactualiseerde informatie over de dierentuinen die Merle bezocht.
Het boek is verdeeld in vijf hoofdstukken. ‘Dieren verzamelen’ gaat over de geschiedenis van de dierentuin, hoe mensen met dieren omgingen en wat ze ervan wisten. In ‘Weg met de tralies!’ behandelt Merle de veranderde opvattingen die er bijvoorbeeld toe leidden dat dierentuinen zich steeds meer aanpasten aan de originele leefomgeving van dieren. ‘Een superrestaurant’ bespreekt al het voedsel dat een dierentuin in huis moet hebben voor haar bewoners. In ‘Paren en baren’ komt de voortplanting in dierentuinen aan bod. ‘Naar de dierenarts’ ten slotte gaat in op de specifieke (medische) verzorging van sommige dieren. Op elke twee pagina’s wordt een ander onderwerp of dier behandeld onder spannende koppen als ‘Klikt het of niet?’, ‘Knakworst met bier’ of ‘Vliegend zaad’.
Het bijzonder van Merle’s stijl is dat ze zelfs ingewikkelde zaken ongelooflijk helder kan uitleggen. Haar humor, de intrigerende vragen die ze stelt, en haar engagement voor dieren en hun welzijn spreken de lezer meteen aan. Aantrekkelijk is ook haar keuze uit de gebeurtenissen die daadwerkelijk in dierentuinen hebben plaatsgevonden. Merle weet bijvoorbeeld te ontroeren met wat ze schrijft over apen die een jong krijgen dat doodgeboren wordt, of kort na de geboorte overlijdt. Een vrouwtjeschimpansee houdt zo’n kleintje namelijk heel lang bij zich. Dit rouwproces wordt door dierentuinen tegenwoordig zo min mogelijk verstoord door meteen na de geboorte het dode aapje te onderzoeken en weer zo snel mogelijk aan de moeder terug te geven.
Het boek heeft een stevige kaft. Op de grote bladzijden domineren de prachtige gekleurde tekeningen van Alex de Wolf. De illustrator heeft op creatieve wijze gebruikgemaakt van de ruimte door bijvoorbeeld een giraf zo af te beelden dat je het boek even moet draaien. Dit grapje komt vaker voor, net als stukken tekst die je pas kunt lezen als je het boek rond blijft draaien. De illustrator heeft ook kleine grapjes verborgen in zijn tekeningen. Zo zie je op de prent waarop een dierenruil wordt afgebeeld, een krokodil een traantje laten omdat een soortgenoot zal moeten verhuizen. Achterin het boek is een lijst opgenomen met vijftien Nederlandse en twee Belgische dierentuinen, inclusief adresgegevens en website, en een register. [Karen Ghonem-Woets] Verberg tekst

Dit informatieve boek over dierentuinen en de verschillende dieren die erin leven onderscheidt zich met name door de grappige, kleurrijke en vaak paginavullende aquareltekeningen van Alex de Wolf. Het is onderverdeeld in vijf hoofdstukken waarin achtereenvolgens wordt verteld over de geschiedenis van dierentuinen, bewegingsvrijheid, het voedsel van de verschillende dieren, de voortplanting en ziekte. Grappige anekdotes uit verschillende dierentuinen in Nederland en wat droge informatie wisselen elkaar af en staan in tekstblokken van verschillende groottes, soms dwars, schuin en op zijn kop, waardoor je het boek moet kantelen. Voor de tekst is een duidelijke letter gebruikt. Het taalgebruik is goed op de doelgroep afgestemd. In vergelijking met de eerste uitgave uit 1997 is het omslag veranderd en heeft de auteur een en ander geactualiseerd. In 1998 werd het boek bekroond met een Vlag en Wimpel van de Griffeljury. Nog steeds een prachtig kijk- en leesboek. Voorzien van inhoudsopgave, register en een overzicht van dierentuinen in Nederland. Het duo maakte ook het bekroonde Wild verliefd (2009). Vanaf ca. 8 t/m 12 jaar; ook geschikt voor kinderen die moeite hebben met lezen. Verberg tekst

Na ‘Wild verliefd’ (Gouden Uil en Zilveren Griffel 2010) en ‘Lekker Vies’ is dit het derde informatieve boek van het duo Merle en De Wolf (what’s in a name!). Het is een nieuwe, herziene uitgave van het in 1997 verschenen: 'IJsberen en andere draaikonten in de dierentuin.' In dit boek gaat het over dierentuinen en dierentuindieren. Er zijn vijf lange hoofdstukken. Het begint met het ontstaan en de geschiedenis van de dierentuinen in ‘Dieren verzamelen’. Dieren verzamelen en als curiosum gebruiken had meer weg van dierenmishandeling. Eén van de oudste dierentuinen ter wereld is Artis in Amsterdam (1838). Antwerpen kwam er in 1843. Er werden in het verleden niet alleen dieren geshowd, ook mensen uit vreemde continenten of met een lichamelijk gebrek werden ‘opgevoerd’. Door meer kennis en door veranderende zeden zouden de dieren het nu beter hebben in de dierentuinen. Daarover gaat ‘Weg met de tralies’. Ze hebben meer ruimte gekregen en ze krijgen aangepaste voeding. Vraag is of de ijsberende hyena van nu gelukkig is. Het leven in gevangenschap wordt misschien iets te rooskleurig voorgesteld. Anderzijds is het zo dat door de bestaande kweekprogramma’s bedreigde diersoorten worden gered. In ‘Een superrestaurant’ gaat het over wat dieren zoal eten. Een citaat om de bevattelijke en leuke manier van vertellen te illustreren: Stel je voor: je hebt honderden gasten aan tafel. Sommige eten de hele dag door. De één wil vis, de ander alleen fruit. Ook zijn er gasten die levende sprinkhanen eten of meelwormen. En van sommige weet je niet wat ze lusten. Je zou er stapelgek van worden. Dierentuinen zitten vol met zulke gasten. Daar zijn grote bergen eten voor nodig, heel veel keukens en een heleboel koks. Het heeft zijn tijd geduurd eer men wist welk voedsel geschikt was voor ieder dier en zelfs nu is het vaak behelpen. Want hoe kom je elke dag aan 25000 mieren voor de miereneter? Of aan de 30 kg waterplanten die een zeekoe dagelijks opeet in het wild? Men zoekt dus naar ander eten dat ongeveer dezelfde voedingsstoffen heeft. De boodschappenlijst op p. 62 is duizelingwekkend. In ‘Paren en baren’ gaat het over de kweekprogramma’s. Hier leer je dat er grote verschillen zijn tussen diersoorten. Bij slangen en leeuwen gaat het nogal vlot, bij de ijsbeer ligt dat moeilijker en soms - bij papegaaien, bijvoorbeeld - kun je uiterlijk niet zien wie het mannetje of het vrouwtje is. Er zijn kieskeurige dieren, de olifanten en de neushoorns bijvoorbeeld. Deze laatste vrijen een beetje wild. Soms moeten jongen beschermd worden tegen hun ouders. En chimpansees, die paren en baren in het wilde weg en veroorzaken overbevolking. Dat is leuk geïllustreerd door twee bladzijden lang de naam chimpansees te drukken. Tijgers kweken wel maar ze eten heel veel en kunnen in het wild niet uitgezet worden omdat ze nooit hebben leren jagen. En natuurlijk worden dieren in de dierentuin soms ziek: griep, darmklachten … Dan komt de dierenarts en moet het dier medicijnen slikken of op dieet. En soms is er ook een operatie nodig. En als het misgaat bij de geboorte van een baviaantje dan is de moeder echt in de rouw. Ze wil haar dode jong heel lang bij zich houden om eraan te wennen dat het dood is. Het boek eindigt met informatie over dierentuinen en dierenparken in Nederland en België en met een register. Dit is een grappig, goed gedocumenteerd en bevattelijk boek voor kinderen vanaf acht jaar, maar kleuters met een interesse voor dieren zullen er ook van genieten. Er staat een massa interessante weetjes in. Wat ik mis is, zoals gezegd, een kritische kanttekening bij dieren in gevangenschap. De bladspiegel is echt iets voor draaikonten, je moet soms zoeken in welke richting de tekst verder gaat. Maar dat is een goede oefening in begrijpend lezen. De illustraties sluiten naadloos aan bij de tekst, zijn grappig en informatief. Een aanrader!

Verberg tekst