Rond de Finse hoofdstad Helsinki is de natuur nog ongerept. Maar in de bossen en op de eilanden loert het gevaar. Elina Backman schreef met Als het spoor doodloopt een ­thriller die naarmate je verder leest beklemmender wordt.

In de misdaadliteratuur blijft de instroom van nieuwe en boeiende namen uit het Hoge Noorden nog altijd op peil, waardoor enkele uitgeverijen al een aantal jaar in januari de maand van de scandithriller organiseren. Een fris voorbeeld van die nordic noir, zoals het genre ook wordt genoemd, is Elina Backman, een Finse die in 2021 debuteerde met Als de koning sterft. Daarin toont Saana Havas, een journaliste die worstelt met een burn-out, zich toch een prima detective die twee gecompliceerde moordzaken uit het verleden en in het heden mee helpt op te lossen. In Als het spoor doodloopt, een titel die niet echt tot de verbeelding spreekt, is de misdaad oprecht ­intrigerend.

Documentairemaker

Backman begint haar tweede verhaal romantisch met Saana en haar nieuwe liefde, rechercheur Jan Leino, die elkaar beter leren kennen op vakantie in Portugal. Terug in Helsinki worden ze geconfronteerd met de moord op een jongeman wiens lijk in de uitgestrekte bossen rond de Finse hoofdstad is gedumpt. Dan verdwijnt een vriend van de dode man. Zij kenden elkaar omdat ze samenwerkten aan een film over een beroemde documentairemaker die zich als kluizenaar op een eiland nabij Helsinki heeft teruggetrokken en daar vooral de Scandinavische talen en mythen ­bestudeert.

Er komen andere figuren in beeld zoals een getroebleerde dochter van een machtige politica die haar ziel langzaam blootlegt aan haar therapeut, en de leden van motorbende The Wolves die geleid wordt door een vrouw die zich Queen Bee laat noemen. Ook de indrukwekkende natuur die Backman uitgebreid beschrijft is haast een personage, want om de misdaden op te lossen zullen de speurders zich dieper in de duisternis van de bossen moeten wagen - in het donker ligt uiteindelijk de oplossing van het raadsel. Niet voor niets zegt een Fins spreekwoord: 'Het bos antwoordt zoals je het toeschreeuwt.'

Stilistische moed

Backman bouwt haar verhaal klassiek op en neemt de tijd om de persoonlijkheid van elk personage in alternerende hoofdstukken te ontrafelen. Vooral in de openingshoofdstukken ligt het verteltempo nogal laag, maar naarmate de plot vordert en de personages meer vlees aan hun botten krijgen, wordt het verhaal intrigerend. Backman trapt niet in de val die veel misdaadauteurs vaak niet kunnen vermijden - door spanning te verwarren met ingewikkeldheid gaat vaak vooral de geloofwaardigheid verloren.

Een werkpunt is haar stilistische moed. Moord is een smerige zaak en soms zou je ­willen dat ze de obsceniteit van de misdaad wat meer durfde te laten zien. Backman is een talent dat moeiteloos speelt met de talloze wetten (en clichés) van het genre, maar vooral in de keuze van de setting en de uitwerking van de personages toont dat ze kan uitgroeien tot een gevestigde waarde.

Vertaald door Sophie Kuiper, Cargo, 396 blz., € 24,99 (e-boek € 13,99).

Verberg tekst

Een Finse detective waarin drie jonge mannen een documentaire aan het maken zijn over een charismatische kluizenaar die op het ‘Schapeneiland’ woont in de buurt van Helsinki. Twee mannen verdwijnen. Er wordt een rechercheur op de zaak gezet. Voormalig journaliste Saana Havas hoort over de verdwijningen en besluit er een true-crimepodcast over te maken. Alles wijst op een ongeluk of zelfmoord, maar dan volgen er aanwijzingen dat het om moord gaat en dat de moordenaar nog meer van plan is. In prettige, toegankelijke stijl geschreven. Elina Backman (1983) is een Finse schrijver en manager. Haar werk werd in meerdere landen uitgegeven. 'Als het spoor doodloopt'* is het los te lezen vervolg op 'Als de koning sterft'.