Gebroken dromen, dat is de rode draad die de levens met elkaar verbindt van de hoofdpersonages inEén mens is genoeg, de nieuwe crossover-roman van Els Beerten. Dat was ook al het geval in de veelgeprezen voorgangerAllemaal willen we de hemel (2008). Alleen waren de stukgevallen dromen daar het gevolg van de morele keuzes die de personages in oorlogstijd hadden gemaakt. In het nieuwste boek zijn ze veeleer het slachtoffer van de grillen van het lot.

Juliette en haar zeven jaar oudere broer Louis groeien op in een muzikaal gezin, na de Tweede Wereldoorlog. Hun vader is een mijnwerker die er in zijn vrije uren een balorkest op na houdt, het beste in de wijde omtrek. Louis speelt er trompet. Juliette, 'geboren om te schitteren', aldus haar vader, danst en is de mascotte van de groep, die al snel wordt omgedoopt in 'Jules et les Juliettes' - 'Ik ben het meervoud', benadrukt Juliette trots. Ze heeft een stem uit de duizend - een kleine Judy Garland - en droomt ervan muziek te studeren en te schitteren op het podium. Maar de vroege dood van haar vader maakt Juliette tot de speelbal van haar egocentrische en manipulatieve moeder. Louis trekt het huis uit en de volgzame en zorgzame Juliette blijft achter als kostwinner en engelbewaarder van haar jonge zusje Mia. Weg balorkest, weg dromen, dag eenzaamheid. De hoop flakkert heel even op wanneer ze zanglessen krijgt van Louis' vriendin Rosa. Maar haar labiele moeder drijft de zaken zo op de spits dat er iets onherroepelijks gebeurt. Het leven van Juliette en haar broer wordt definitief in een andere baan gekatapulteerd.

Blutsen en builen

Om een nieuwe start te maken, verhuizen ze van Limburg naar een dorpje in de Westhoek. Daar kruisen ze het pad van Wilfried, die zijn carrière als beloftevol wielrenner in de knop gebroken zag doordat hij noodgedwongen het café van zijn ouders moest overnemen.

Even lijkt het alsof er licht is aan het eind van de tunnel: Wilfried herontdekt de liefde en de door het leven beschadigde Juliette herontdekt haar zangtalent. Tot het noodlot weer toeslaat. Maar opnieuw wordt ze uit haar isolement gehaald, dit keer door het piepjonge zangtalent Lily, in wie ze zichzelf herkent.

Gekneusde levens genoeg, dus. 'Als ge in het leven wilt staan, moogt ge u aan blutsen en builen verwachten', zegt Wilfrieds moeder. Toch gaat dit boek niet gebukt onder kommer en kwel, want opgeven doen ze niet, deze personages. ' Vivre, ce n'est pas se résigner', luidt het motto van Albert Camus vooraan in het boek. De vriendschap van één mens is telkens weer genoeg om de draad van het leven op te pakken en te proberen gelukkig te zijn.

Veerkracht

Eén mens is genoeg bestaat uit drie delen. In het eerste deel is Juliette aan het woord, in het tweede doet Wilfried zijn verhaal, en in het derde deel wisselen ze elkaar af. Ze doen hun relaas in een sterk Vlaams gekleurde taal. Dat is gewaagd, maar Els Beerten houdt het consequent vol en er klinken geen valse noten in door. Ze maakt volop gebruik van de gebalde welsprekendheid van die volkse taal en verrast geregeld met mooie beelden: 'Ze lacht alsof de wereld geen hoeken heeft waaraan ge uw vel kunt scheuren.'

Mooi is ook hoe ze Juliettes geliefde muziek als een leidmotief verweeft in de roman. Zo klinkt Judy Garlands 'Over the rainbow' er geregeld in door - ' and the dreams that you dare to dream really come true'.

Eén figuur komt minder goed uit de verf: Louis, die zich voorneemt zijn zus geen tweede keer in de steek te laten en daar zelfs zijn grote liefde voor opgeeft, is de perfecte vriend, steun en toeverlaat en (over)beschermende broer. Maar hij blijft wat schimmig.

Eén mens is genoeg heeft niet de dramatische kracht en reikwijdte vanAllemaal willen we de hemel, maar laat dat u niet weerhouden om dit boek te lezen: het is een mooie, aangrijpende roman over tegenslag, vriendschap en stukgevallen dromen die zo goed en zo kwaad als het gaat weer worden gelijmd. Het is die veerkracht die mensen zo mooi maakt, lijkt Beerten te willen zeggen, en die schoonheid heeft ze uitstekend gevat.

Een echt goed jeugdboek is een boek waar geen leeftijdsgrenzen op staan, dat door iedereen kan worden gesmaakt. Die zijn niet zo dik gezaaid.Eén mens is genoeg is er zo eentje.

ELS BEERTEN

Eén mens is genoeg.

Querido, 256 blz., 15,99 ?. 15+

De auteur: Vlaamse schrijfster, bekend van veelgeprezen jeugdromans alsLopen voor je leven enAllemaal willen we de hemel.

Het boek: zangtalent Juliette krijgt in het leven niets cadeau.

ONS OORDEEL: het was lang wachten naAllemaal willen we de hemel, maar het was het waard.

¨¨¨¨è

Veerle Vanden Bosch ■

Verberg tekst

'Ons vader was nog geen veertig toen hij doodviel' en daarmee verandert het leven van Juliette (16) definitief. Als het muzikale hart uit het gezin wegvalt en moeder zich vooral met zichzelf bezighoudt, proberen Juliette, haar broer Louis en zusje Mia zich staande te houden. Louis gaat uit huis, Juliette geeft school op om te werken en moeder te helpen. Als alles ontspoort, besluiten ze elders een nieuw leven te beginnen. Een juweeltje van de bekroonde auteur. Tegenslagen, toekomstdromen, liefde en vriendschap vormen het hart van deze jeugdroman waarin op indringende wijze wordt verteld over de levens van een aantal jonge mensen in een Vlaams dorp in de jaren zestig en zeventig van de vorige eeuw. Vanuit wisselende perspectieven bouwt de auteur aan de voortreffelijk geschetste karakters. De Vlaamse schrijfstijl heeft iets lichts, nuchters, is wars van drama, gesteund door korte zinnen en korte hoofdstukken. Maar er schuilt veel tussen de regels. De tragiek, pijn en passie is voelbaar. Ontroerend echte roman waar je stil van wordt. Vanaf ca. 15 jaar. Verberg tekst

Zes jaar na het verschijnen van het pareltje 'Allemaal willen wij de hemel', creëerde Els Beerten een nieuw pareltje. Een psychologische familieroman van formaat. Het boek bestaat uit drie delen, waarvan deel één toch uitblinkt, misschien omdat het vanuit het perspectief van hoofdpersonage Juliette geschreven werd. Geboren in een muzikaal Limburgs gezin, beleeft Juliette een steeds minder gelukkige jeugd sinds het sterven van haar vader. Ze probeert haar zus Mia nog uit de klauwen van haar waanzinnige moeder te houden, maar alle moeite van de wereld blijkt niet genoeg. Een eerste sterk vertelde en dus des te meer aangrijpende gebeurtenis. En zo zullen er nog velen volgen.
Juliette klampt zich onuitgesproken vast aan het geloof dat één mens genoeg is. Die mens is voor haar broer Louis, die het huis al eerder ontvlucht was. Ze besluiten samen ergens een nieuw leven te beginnen aan de andere kant van het land. Daar verschuift het perspectief in het tweede deel naar Wilfried, de cafébaas in het dorp waar ze stranden. Wat je voelt aankomen, gebeurt ook. Wilfried doet zijn uiterste best om de wantrouwige Juliette van zijn liefde te overtuigen, maar ook dit keer mag het niet zijn. In het derde deel komen Wilfried en Juliette alternerend aan het woord.
Zoals eerder gezegd, is deel één het meest overtuigend, vooral dan omwille van de inhoud. Het zwaartepunt van het verhaal helt over naar het begin en dat maakt dat de twee andere delen eerder mager gestoffeerd zijn. Ondanks het vele onheil dat Beerten optekent, krijg je nooit het gevoel dat je een probleemroman aan het lezen bent, waarin de ene sensationele gebeurtenis de andere opvolgt. Haar stijl is sereen en sterk gestileerd, zoals we dat al gewoon waren. De Vlaamse klanken, die de ene lezer allicht meteen meeheeft en bij de andere enige gewenning vereisen, sluiten naadloos aan bij het karaktervolle verhaal. Zo van die taal waarin je na het lezen van het boek, nog even verder blijft denken.
Verberg tekst