Het tweeluik Pauvre famille, behorende tot de reeks 'Scènes de la vie parisienne', en dat bestaat uit La cousinne Bette (1846) en Le cousin Pons (1847), behoort tot het beste wat Balzac (1799-1850) geschreven heeft: magnifieke portretten van personages die tot leven komen wanneer zij door een gebeurtenis alle maskers afwerpen en hun ware aard naar boven komt. In het boek over de vrijgezel en verzamelaar Pons komt het moment van de waarheid als hij sterft en zijn omgeving tot de ontdekking komt dat de man, op wie zij tot dan toe neerkeken, een uiterst waardevolle schilderijencollectie zal nalaten. De strijd die dan losbrandt, heeft ieder van ons die van ver of nabij met een erfenis geconfronteerd werd, wel eens meegemaakt, een strijd die met de importantie van de nalatenschap alleen maar in intensie en gemeenheid kan toenemen.

Wie herkent dan niet de karaktertrekken van personages als de doortrapte advocaat Fraisier, de opportunistische arts Poulain, de harteloze concierge mevrouw Cibot, de gretige handelaar Elie Magus, de naïeve huisgenoot van Pons, Schmucke, die alles had moeten erven, maar zich dit zal laten ontfutselen door de verzamelde gieren.

Een verhaal als een zwarte komedie die je, zoals bij Molière, aan het lachen brengt maar tezelfdertijd ook deernis opwekt, een verhaal vol ironie en sarcasme dat, zoals in alle werk van Balzac, verzameld onder de ambitieuze titel La comédie humaine, zwaar is aangezet, overvol beeldspraak en soms zodanig melodramatisch dat het vooral in vertaling niet altijd meer leesbaar is. Veel ligt dan ook in de handen en de geest van de vertaler, die moet trachten de vele schakeringen en rijke nuances die er ook in te vinden zijn, recht te doen.

Theo Kars slaagt daarin, m.i., met grote onderscheiding. [Jan Baes] Verberg tekst

De laatste roman van Balzac (1799-1850) in de serie 'La Comédie Humaine', die uit bijna 100 delen bestaat die een prachtig overzicht geven van zijn tijd, maar die ook apart gelezen kunnen worden. Het pessimisme van de Franse schrijver overheerst: bij alle mensen gaat het in de eerste plaats om geld. Vriendschap en verwantschap spelen geen rol. Het goede en naïeve in de persoon van Pons, een bejaarde dirigent bij een schouwburgorkest, en zijn vriend Schmucke verliezen het. Als Pons op sterven ligt en de omgeving merkt dat er een grote erfenis is, intrigeren ze om het hardst om die in handen te krijgen. De erfenis komt in handen van een doortrapt, gemengd gezelschap dat ook niet voor moord terugdeinst. Schmucke, voor wie de erfenis bedoeld was, blijft berooid achter en sterft vlak na zijn geliefde vriend. De roman bevat veel prachtige sfeer- en karaktertekeningen, met veel emoties, maar ook met relativerende humor. Vooral het tweede gedeelte is heel spannend, na een wat wijdlopig begin. Met 'Nicht Bette'* vormt het een tweeluik: 'Arme familieleden', maar de delen zijn zelfstandig leesbaar. Schitterend, drempelverlagend vertaald. Met een verduidelijkend nawoord van de vertaler met aantekeningen. Kleine druk. Verberg tekst