Het thema van de Boekenweek dit jaar was ‘Curriculum Vitae — Geschreven portretten’. Op basis van die leidraad schreef de Iraans-Nederlandse auteur Kader Abdolah het Boekenweekgeschenk De kraai. In de novelle krijg je het semi-autobiografische relaas van Abdolahs leven en het ontstaan van zijn schrijverschap te lezen. Feit en fictie worden daarbij met elkaar vermengd. De auteur kan in zijn geschriften immers ‘het ware niet van het onware scheiden’. We treffen Abdolahs alter ego Refiq Foad aan op de Lauriergracht 37 in Amsterdam waar hij, zoals Droogstoppel in de Max Havelaar, als makelaar in koffie werkt. In zijn vrije tijd wijdt hij zich zoals Multatuli’s Sjaalman aan het schrijven. Deze artistieke bezigheid beschouwt hij als zijn echte beroep.
De focus van de ik-verteller Refiq Foad wisselt tussen Iran (toen) en Amsterdam (nu). In korte hoofdstukken reconstrueert hij zijn jeugd in het Midden-Oosten. Hij vertelt hoe oom Djalal hem raad gaf toen hij als jongen literaire aspiraties koesterde. Later, tijdens zijn studieperiode aan de Universiteit van Teheran, sluit hij zich aan bij een linkse ondergrondse krant. Wanneer de Iraanse Revolutie uitbreekt en ayatollah Khomeini aan de macht komt, moet hij zijn vaderland noodgedwongen verlaten. Foad vlucht via Turkije en belandt niet in het communistische Rusland zoals gepland, maar in Nederland. Kraaien kijken gedurende het hele verhaal als observatoren toe hoe het Foad vergaat. Geregeld wisselt hij van gedachten met deze vogels.
De moeilijkheden die Foad als vluchteling en immigrant ondervindt, vormen de kern van het geschreven portret. Na een verblijf in een asielcentrum vindt hij werk als bandarbeider in een groot koffiebedrijf, een ‘dodelijk saaie baan’ die hij na verloop van tijd zal inruilen voor het makelaarschap. Ondertussen schrijft Foad zijn herinneringen neer: eerst in het Perzisch, daarna schakelt hij over naar het Nederlands. De taal van het gastland krijgt hij onder de knie door Nederlandstalige klassiekers te lezen. De kraai bulkt van de citaten van gecanoniseerde schrijvers als Bredero, Gezelle en Hermans. Abdolah wil op die manier jonge lezers kennis laten maken met de traditionele grote namen, een overzicht waar hij zichzelf en passant nadrukkelijk bijvoegt.
In de novelle gaat Abdolah als immigrant op zoek naar de Nederlandse identiteit. Door in zijn eigen oeuvre zijn exotische, Arabische roots met de zeer herkenbare Nederlandse eigenheid te combineren, slaat hij een brug tussen Oost en West. Dat resulteert in Abdolahs typische stijl die enerzijds eenvoudig leesbaar is, maar anderzijds aan een bezwerend, symboolzwanger Perzisch sprookje doet denken. De kraai is een innemende novelle, maar haalt bij momenten slechts het niveau van een schetsmatig tussendoortje. De hoofdthema’s zijn immers niet erg grondig uitgewerkt en de intertekstuele laag blijft te veel in het luchtledige hangen. [Glen Fobelets] Verberg tekst

In 2011 (van 16 tot en met 26 maart) beleeft de Boekenweek haar 76ste editie met het thema 'Geschreven portretten'. Het Boekenweekgeschenk wordt geschreven door Kader Abdollah. Een makelaar in koffie, gevestigd aan de Lauriersgracht in Amsterdam, verdeelt zijn dag over zijn werk en zijn passie. Overdag staat hij in zijn winkeltje waar hij zowel Nederlanders als migranten ontmoet. 's Avonds schrijft hij verhalen, die laten zien hoe hij als jongen in Perzië opgroeit. Door heden en verleden, realiteit en verbeelding, Perzië en Nederland met elkaar te verbinden, schept de schrijver een nieuwe realiteit. Met de kraai als objectieve getuige...