De ‘Chaos’-trilogie speelt zich af op Nieuwe Wereld, een planeet waar menselijke kolonisten samenleven met de inheemse bewoners, de Spakkels. Op Nieuwe Wereld zijn gedachten hoorbaar, waardoor privacy vrijwel niet bestaat. In Het mes dat niet wijkt centreert de plot zich rond Todd Hewitt. Todd groeit op in Prentissdorp, waar alleen mannen wonen. Hij is op de vlucht voor de gestoorde dorpspriester Aaron en het leger van Burgemeester Prentiss, wanneer hij oog in oog komt te staan met een meisje, wier gedachten hij niet kan horen. Later blijkt dat de Herrie een natuurlijk fenomeen van Nieuwe Wereld is. Vrouwen zijn er immuun voor, dus besloten de mannen van Prentissdorp hen uit te moorden. Vervolgens keerden de andere nederzettingen zich van hen af, maar Prentiss is bezig deze dorpen te onderwerpen. Bovendien is er een nieuwe lading kolonisten in aantocht, waarvan het meisje Viola een afgevaardigde is.
Het mes dat niet wijkt begint in medias res en is in het begin vooral verwarrend. De raadsels volgen elkaar in hoog tempo op. Ook Todds onconventionele vertelstijl draagt hieraan bij, met ellenlange zinnen, fonetische spelling en excentriek taalgebruik. Qua thematiek is het boek een echte young adult-roman. Todds emoties weerspiegelen die van een doorsneetiener.
Het donkere paradijs draait vooral om de spanningen tussen Burgemeester Prentiss en zijn tegenstanders: een terreurbeweging genaamd het Antwoord. In dit boek wordt het verhaal beurtelings verteld door Todd en Viola, die elk gevangengenomen zijn door een andere partij. Ze moeten voor zichzelf uitmaken of ze daar bij willen horen of niet. Ook hier duikt opnieuw een parallel op met de situatie van een doorsneetiener, die zich afzet tegen zijn opvoeders en zijn eigen waarden leert bepalen. Daarnaast is er ruimte voor maatschappijkritiek. De bomaanslagen van het Antwoord roepen herinneringen op aan terreuracties uit onze eigen geschiedenis en de situatie van de vrouwen en Spakkels vertoont sterke overeenkomsten met die van onderdrukte minderheden. In dit deel boet de ‘Chaos’-trilogie wel wat in aan spanning. Een grote schare personages doet hun zegje over oorlog en uit al die verschillende opinies moeten Todd, Viola en de lezer hun eigen oordeel vellen. Daarmee biedt de ‘Chaos’-trilogie geen epische strijd tussen Goed en Kwaad, maar een veel reëler beeld van oorlog.
De verloren spanning wordt ruimschoots goedgemaakt in Lawaai dat nooit stopt, wanneer de twee partijen moeten samenwerken tegen de Spakkels. Ook in dit deel komt er een nieuwe verteller bij. Het is 1017, de enige Spakkel die het concentratiekamp heeft overleefd. Daarmee krijgt ook de derde partij een stem. Doordat de Spakkels andere benamingen voor eerder geïntroduceerde termen gebruiken, moet je opnieuw even wennen aan de vertelstijl. Daarnaast keert in dit deel steeds de vraag terug of je oorlog persoonlijk mag maken. Meer nog dan de voorgaande delen zet Lawaai dat nooit stopt aan tot nadenken over rechtvaardigheid, en daarmee is het voor mij het beste en ook meest volwassen boek uit de reeks.
 
(Dit is een abstract van een artikel van Kyra Fastenau. Het is verschenen in De Leeswelp 6, 2013.)
[Kyra Fastenau] Masquer le texte

De beste boekenseries bestaan uit verhalen die simpelweg te groot zijn om tussen één omslag te vatten. Zo ook dit verhaal over kolonisten op een andere planeet die vechten om te overleven. Te midden van al het tumult worden twee kinderen, Todd en Viola, wel heel snel volwassen door de verschrikkingen die zij zien en de moeilijke keuzes die ze moeten maken. Zelden werd een verhaal zo mooi verteld in stijl (het woordgebruik heeft een uniek karakter) en inhoud. De gelaagdheid van het verhaal roept herinneringen op aan onze eigen geschiedenis en raakt aan belangrijke thema’s als macht en politiek versus menselijkheid. Daarmee overstijgt het verhaal leeftijdsgrenzen en het omhulsel van sciencefiction en wordt het een emotioneel en medogenloos spannend relaas. Elk deel krijgt er een verteller bij. De nieuwe stem in dit derde deel van de Chaos-trilogie* is van een inheemse, waardoor een belangrijk nieuw perspectief toegevoegd wordt. Elk personage is doorleefd en invoelbaar, wat het dilemma voor de lezer des te groter maakt. Wie is te vertrouwen en wie heeft er gelijk? Dit unieke werk is een van de beste trilogieën die ooit geschreven is. Vanaf ca. 15 jaar. Masquer le texte

Net wanneer de nieuwe kolonisten eraan komen, staan drie legers tegenover elkaar: dat van burgemeester Prentiss, dat van het verzet en dat van de oorspronkelijke bewoners van Nieuwe Wereld, de Spakkels. De oorlog breekt in alle hevigheid los en het wordt al snel een ontzettend bloedbad. Voor geen van de partijen ligt de overwinning binnen handbereik. De burgemeester en het verzet moeten samenwerken en ook het verkenningsschip van de kolonisten wordt ingezet. Met de Spakkels wordt onderhandeld over een bestand, maar niet iedereen legt zich zomaar bij de afgesproken vrede neer. Todd en Viola spelen tegen wil en dank een cruciale rol in oorlog en in vrede. Het enige wat zij willen, is samenzijn, maar kan dat nog wel? Viola is door een akelig virus besmet en wordt steeds zieker, terwijl Todd wel in de ban van de burgemeester lijkt en steeds beter zijn gedachten weet te controleren. Zullen ze er tijdig in slagen voor de nieuwe kolonisten een vreedzame wereld te scheppen?
Het boek wordt vanuit wisselende standpunten verteld. Naast Todd en Viola zijn er ook andere partijen die nu aan bod komen. Daardoor worden karakters snel uitgediept en achterliggende motieven duidelijk. Hoewel lawaai nog steeds een belangrijke rol speelt, is het niet meer zo prominent aanwezig. Nieuw zijn de gedachtenstromen van de Spakkels. Zij hebben geen spraak zoals wij, maar denken en voelen als groep in een gemeenschappelijk bewustzijn. Zij benoemen de dingen helemaal anders, wat het lezen van deze hoofdstukken niet gemakkelijk maakt. Burgemeester Prentiss is de eerste die begrijpt hoe het werkt en hij maakt er gebruik van in zijn oorlogsvoering.
Het verhaal voert je in een wervelende stroom van gevoelens en gedachten, van spanning, actie en gruwelijkheden mee in een bloedstollende machtsstrijd. Dit is het derde en laatste boek in de fascinerende Chaos-trilogie. De verhaallijn loopt door, wat maakt dat je de twee eerste boeken gelezen moet hebben om alles te begrijpen. Onvoorspelbaar en goed opgebouwd verhaal, origineel in al zijn facetten. Het indrukwekkende einde brengt een bevredigende oplossing.
Masquer le texte